-0.jpg){kind=link}
Obraz Mustafy w historycznych latach
Mustafa I Szalony (ur. 1592, zm. 20 stycznia 1639) — piętnasty sułtan Imperium Osmańskiego; chory psychicznie; prawował swój urząd dwa razy, co poważnie nadszarpnęło reputację państwa. Syn sułtana Mehmeda III i sułtanki Halime, rodzony brat księcia Mahmuda i sułtanki Dilruby, przyrodni brata sułtana Ahmeda I. Postać historyczna, zagrana przez Alihana Türkdemira i Borana Kuzuma.
Biografia[]
Dzieciństwo[]
Mały Mustafa
Mustafa urodził się prawdopodobnie po objęciu tronu osmańskiego przez sułtana Mehmeda III. Jego matką była sułtanka Halime.
W 1603r . po nagłej śmierci jego ojca sułtanem został jego starszy brat Ahmed. Młody padyszach zadecydował, iż wbrew panującej tradycji, daruje życie Mustafie. Mimo to życie księcia było w ciągłym niebezpieczeństwie. Najpierw jego matka próbowała porwać go i uciec z pałacu, co o mało nie skończyło się jego śmiercią. Następnie matka Ahmeda, sułtanka Handan w obawie przed osadzeniem Mustafy na tronie pod nieobecność syna, wysłała katów do jego komnaty. Tragedii zapobiegła wówczas faworyta Ahmeda - Kosem.
Próba intronizacji Mustafy
Mustafa i ranna Halime podczas ataku na pałac
Mały książę przeżył jednak największa traumę, kiedy podczas kolejnej nieobecności jego brata w pałacu Sułtanka Safiye doprowadziła do buntu poddanych, przeprowadziła zamach na sułtana chcąc osadzić na tronie osmańskim Mustafę a sama sprawować władzę jako regentka. Podczas ceremonii objęcia tronu na dziedziniec pałacowy nadjechał sam Ahmed, który później, dla zachowania porządku, postanowił zabić brata. Kaci udali się do komnaty Mustafy już po raz trzeci. Jednak wybawiony z pokoju przez gołębia książę po raz kolejny umknął śmierci. W ostateczności padyszach wydał rozkaz zamknięcia Mustafy w Kryształowym Pałacyku, gdzie książę przebywał w odosobnieniu przez 11 lat.
Pierwsza intronizacja (1617-1618)[]
Mustafa i Pinhan (urojenie Mustafy)
Przebywanie przez lata z daleka od ludzi miało na Mustafę krytyczny wpływ. Panicznie bał się obcych, wykazywał objawy schizofrenii. Pa początku 1617 r. Sułtan Ahmed I postanowił sprowadzić swojego brata z powrotem do Pałacu Topkapi. Książę w każdej nieznanej mu osobie widział swojego kata. Kierowany obłędem zamordował przysłaną mu na noc nałożnicę. Widząc zły stan syna Sułtanka Halime zaczęła przyrządzać mu lekarstwo uspokajające. Książę w obawie przed trucizną jednak chciał go przyjmować. Podczas kolejnego ataku schizofrenii chciał skoczyć z dachu przekonany, że wchodzi na pokład statku. W ostatniej chwili został uratowany przez strażników haremowych.
Sułtan Mustafa I zaglądający do trumny brata
22 listopada 1617 r. zmarł sułtan Ahmed I, jednak wiadomość ta rozeszła się po pałacu dopiero trzy dni później. Sułtanka Kosem zawarła wówczas umowę z sułtanką Halime zgodnie, z którą na sułtanem Imperium Osmańskiego jej syn. Podczas ceremonii przekazania miecza Mustafa był przekonany, że jego brat nadal żyje. Na oczach wojska i poddanych otworzył trumnę Ahmeda. Tego samego dnia z pałacu Topkapi została wyrzucona sułtanka Kosem wraz z córkami a jej synowie zamknięci w swoich komnatach. Książę Osman próbował zbiec z więzienia, jednak został złapany i postawiony przed obliczem sułtana. Wykrzyczał wujowi w twarz, że odbierze mu tron.
Mustafa znaleziony na targu po piątkowej modlitwie
Niespełna 3 miesiące później, Cennet Hatun na rozkaz Kosem podmieniła lekarstwo sułtana. Po piątkowej modlitwie w meczecie Mustafie wydawało się, że zobaczył Osmana z mieczem w ręku. Mustafa w napadzie paniki wbiegł w tłum a następnie dotarł na targ gdzie błagał ludzi by zaprowadzili go do Topkapi. Szaleństwo padyszacha wyszło na jaw. Sułtanka Kosem wraz z janczarami doprowadziła do jego detronizacji. Sułtanem został Osman a Mustafa po raz kolejny trafił do klatki.
Druga intronizacja (1622-1623)[]
Mustafa objął tron 20 maja 1622 roku, po śmierci swojego bratanka Osmana II, który zginął z rąk janczarów którzy zorganizowali na polecenie sułtanki Halime bunt. Jego ponowne panowanie trwało zaledwie kilka tygodni, w między czasie sułtanka Kosem postarała się o zabicie matki oraz siostry Mustafy, ponad to kazała zabić wielkiego wezyra Davuda Paszę oraz nauczyciela Osmana II który obrócił go przeciwko jego matce. Po obaleniu wrócił do swojej klatki.
Dalsze losy[]
Po drugiej intronizacji sułtan Mustafa I Szalony po raz kolejny trafił do klatki. Spędził tam resztę życia. Raz przyszedł do niego książę Kasim (który odbywał karę za romans Elanur Hatun, kobietą z haremu sułtana Murada), innym razem odwiedził go sułtan Murad IV. Murad na chwilę przybył do klatki również wtedy, gdy sułtanka Kosem próbowała go zepchnąć z tronu. Za kolejnym razem odwiedziła go sułtanka Kosem. Wtedy to Mustafa zarzucił jej, ze jest jak sułtanka Safiye. Mustafa ostatecznie wyszedł do portu wraz z sułtanem Muradem, gdzie popłynął statkiem, a potem z rozkazu Murada został stracony, by po jego śmierci nie stał się marionetką do rządzenia dla sułtanki Kosem.
Przypisy[]
- ↑ W serialu Mustafa urodził się dużo później, nie zostało jednak sprecyzowane dokładnie kiedy
Ciekawostki[]
- Jedna z teorii historycznych mówi że miał mieć trójkę dzieci: dwie sułtanki i jednego księcia.
- Cały czas pamiętał o Sułtance Dilrubie i Sułtance Halime (w serialu).