Sułtanka Safiye (ur. 1550, zm. 1621/1619) — konkubina Murada III, matka Mehmeda III, a także m. in. Księcia Yahyi, Sułtanki Fahriye i Sułtanki Hümaşah. Przeżyła czasy ojca swojego teścia, męża, syna i wnuka. W latach świetności miała ogromne wpływy w Imperium. Kilka razy próbowała przejąć władzę w państwie. Po pokonaniu przez sułtankę Kösem, zdesperowana popełniła samobójstwo. Postać historyczna zagrana przez Gözde Türker i Hülyę Avşar.
Biografia[]
Wczesne życie[]
Pochodziła z Albanii, nie wiadomo jak, ani kiedy trafiła do Seraju w Konstantynopolu.
Służba u Mihrimah[]
W wieku piętnastu lat, gdy służyła u sułtanki Mihrimah, miała okazję jedyny raz zobaczyć sułtana Sulejmana, kiedy odwiedzał córkę.
Z Muradem[]
Murad z Safiye przybywają do Konstantynopola.
Jakiś czas przed śmiercią Sułtana, Safiye została wybrana przez swoją panią na prezent dla jej bratanka, księcia Murada. Mihrimah liczyła, że w ten sposób skłóci młodego księcia z jego matką, sułtanką Nurbanu, zwłaszcza, że kazała niewolnicy udawać wenecjankę (pewna wróżka przepowiedziała Nurbanu, że syn wenecjanki zasiądzie na tronie, Sułtanka nie wiedziała jednak o jaką wenecjankę chodziło). Dziewczyna, po przybyciu do Manisy, szybko rozkochała w sobie młodego księcia, została jego nałożnicą i zaszła w ciążę.
Przyjazd do stolicy[]
Ten fragment jest bezpośrednio związany z akcją serialu "Wspaniałe Stulecie"!
Podczas posiłku u Mihrimah.
Podczas ramadanu, Murad przybył do Konstantynopola, by odwiedzić Sułtana i zabrał ze sobą Safiye. Była tam również Nurbanu, która dopiero wtedy poznała nałożnicę syna i dowiedziała się, że jest prezentem od Mihrimah. Murad przedstawił później ukochaną ojcu. Safiye towarzyszyła księciu również podczas posiłku u Mihrimah, po czym została wezwana do Nurbanu, która zagroziła nałożnicy, by ta była jej lojalna.
Koniec fragmentu bezpośrednio związanego z akcję serialu "Wspaniałe Stulecie"!
Jako Sułtanka[]
Niedługo przed śmiercią Sulejmana urodziła syna Mehmeda i została sułtanką. Gdy sułtanem został Selim II, Safiye prawdopodobnie prowadziła konflikt z Nurbanu. W 1574 na tronie Imperium zasiadł jej mąż Murad. Dziewięć lat później zmarła obecna Sułtanka Matka - Nurbanu i prawdopodobnie wtedy Safiye zabrała jej pierścień ze szmaragdem, który wcześniej należał do sułtanki Hürrem.
W międzyczasie urodziła cztery sułtanki: Fahriye, Hümaşah, Fatmę i Mihrimah, oraz drugiego syna - Yahyę.
Konflikt z Halime[]
Safiye próbowała odsunąć od księcia Mehmeda jego ukochaną nałożnicę Halime, która urodziła mu dwóch synów - Mahmuda i Mustafę. Matka księcia często podsyłała mu inne konkubiny, między innymi Handan. W ramach jednej z intryg Halime została wrobiona w oszpecenie Cennet Hatun.
Jako Sułtanka Matka[]
Rządy Murada III zakończyły się jego śmiercią w 1595 roku, a jego miejsce zajął pierworodny syn Safiye, dzięki czemu została Sułtanką Matką. Bojąc się o życie drugiego syna Safiye padła na kolana przed nowym sułtanem i błagała go o oszczędzenie brata. Mehmed nie przystał na jej żądania, dlatego sułtanka oddała Yahyę swojemu słudze Bülbülowi, by go ukrył, zostawiając mu tylko koszulę na pamiątkę.
Osiemnastu pozostałych braci Mehmeda poniosło wtedy śmierć, a ich trumny opuściły seraj. Do dziewiętnastej trumny włożono ciało zabitego dziecka, które prawdopodobnie było już wcześniej umierające.
Jakiś czas później Safiye otrzymała wiadomość, że Yahya zmarł z powodu choroby. Sułtanka próbowała dociekać prawdy, ale gdy nic nie odkryła pogodziła się ze śmiercią syna.
Przez lata budowała swoją władzę, posiadała bardzo duże wpływy w całym państwie, nawet członkowie dywanu byli jej przychylni. Otoczyła się wiernymi sługami, takimi jak Bülbül Aga i Cennet Hatun. Zgromadziła ogromne bogactwa z licznych łapówek.
Książę Ahmed[]
Ten fragment jest bezpośrednio związany z akcją serialu "Wspaniałe Stulecie: Sułtanka Kösem"!
Safiye i Ahmed oglądają obraz Anastazji.
W 1603 roku Sułtan zamordował swojego następcę Mahmuda, co bardzo przeżył syn Handan, Ahmed. Safiye chcąc pocieszyć wnuka przysłała mu wiele prezentów, wśród nich znalazł się portret przedstawiający greczynkę Anastazję. Książę zakochał się w dziewczynie z obrazu, dlatego Sułtanka kazała ją sprowadzić do Stambule.
Rządy Ahmeda[]
Safiye kłania się przed nowym Sułtanem.
Gdy również Sułtan Mehmed zmarł, Sułtanka Safiye wezwała Ahmeda do komnaty zmarłego, gdzie przy zabranej służbie przekazała wieści i pokłoniła się przed nowym władcą imperium.
Koronację Ahmeda obserwowała wraz z pozostałymi Sułtankami z wieży sprawiedliwości. Safiye było oburzona, że Sułtan w oficjalnym przemówieniu ogłosił, że nie zabije swojego brata, tak jak nakazuje tradycja.
Wygnanie do Starego Pałacu[]
Jakiś czas później, Ahmed po namowach Sułtanki Handan, postanowił jednak zabić Mustafę, dlatego posłał do sędzi po fatwę. Safiye nie chciała śmierci drugiego wnuka, bo planowała go posadzić na tronie, dlatego zabroniła sędzi wydawania fatwy. Niestety Sułtan dowiedział się o intrydze babki i wygnał ją do Starego Pałacu. Safiye nie zamierzała jednak odjeżdżać. Dlatego nie dopuściła do tego, by żołd dla janczarów, o który oni się domagali trafił w ręce władcy. Najpierw janczarzy zgodzili się poczekać, później już jednak zaatakowali. Wtedy sułtanowi pozostało już tylko jedno wyjście - pieniądze ze skarbca sułtanki Safiye. Babka użyczyła mu ich w zamian za pozostanie w pałacu. Niebawem Ahmed został zarażony ospą przez swoją ciotkę, córkę sułtanki Safiye, sułtankę Fahriye. Wtedy Safiye spotykała się z paszami. Chciała również posadzić na tronie chana krymskiego. Sułtan niestety o wszystkim się dowiedział i po raz kolejny wygnał sułtankę do Starego Pałacu. Kobieta i tym razem znalazła wyjście. Gdy miała opuszczać pałac zaczęła symulować chorobę, w co uwierzył sam sułtan. Dlatego póki Safiye miałaby nie wyzdrowieć sułtan kazał ją zostawić w pałacu. Musiała się jednak spieszyć, bo inaczej w końcu by ją wygnano. Wykorzystała do tego specjalną okazję - Sułtanka Valide Handan próbowała zabić księcia Mustafę w czasie nieobecności sułtana. Wiedziała, że jej jedyną nadzieją jest przeciwna jej Kosem. Dlatego porwała jej ojca, Enza Efendi i zagroziła, że jeśli nie przekona sułtana, by pozostawił jej w pałacu, ona zabije Enza. Zdesperowana Kosem próbowała uwolnić mężczyznę, nie miała jednak w końcu wyjścia i powiedziała sułtanowi o winie Handan. Wobec tego to Handan, a nie Safiye musiała pojechać do Starego Pałacu, a Safiye nie dotrzymała słowa i i tak zabiła ojca Kosem. Kobieta oświadczyła Safiye, że niczego nie powie sułtanowi, ponieważ od teraz to jej wojna. Niebawem Kosem dowiedziała się od Halime, że to nie ona (Halime), a Safiye oszpeciła Cennet Hatun. Odnalazła kobietę, która wykonała rozkaz, a potem doniosła Cennet o wszystkim. Dzięki temu dowiedziała się od Cennet, że to Fahrye zaraziła sułtana ospą. Zdobyła dowód, który następnie przedstawiła Safiye i zażądała wyjazdu do Starego Pałacu, jeśli nie chce, by władca się dowiedział. Teraz już Safiye nie pozostało nic innego, jak tylko opuścić Topkapi. Kosem jednak nie dotrzymała słowa, tak jak Safiye zrobiła to wcześniej. Po drodze do Starego Pałacu Cennet oświadczyła ją, że przechodzi na stronę Kosem.
Utrata tajnego skarbca[]
Niebawem sułtan dowiedział się, że Safiye zabiła ojca Kösem, dlatego pozbawił ją wynagrodzenia. Później Kosem dowiedziała się, że jest podsłuchiwana w swojej komnacie, dlatego gdy Bülbül Aga nasłuchiwał powiedziała, że wie, gdzie jest sekretny skarbiec Safiye. Następnie śledziła eunucha, który miał przenieść majątek sułtanki i tak Safiye została pozbawiona majątku.
Atak na Topkapi[]
W czasie, gdy Kosem odnalazła tajny skarbiec Safiye, sułtanka połączona tym razem sojuszem z sułtanką Halime zaatakowała pałac Topkapi. Sułtan Ahmed akurat był na wojnie, a Safiye kazała go zabić, nie udało jej się to jednak. Ale babka sułtana o niczym nie wiedziała. Podczas ataku próbowała posadzić na tronie księcia Mustafę. Książę był mały, regencja należała się więc, jego matce, dlatego Safiye próbowała zabić Halime, nie udało jej się to jednak. Następnie schwytała Kösem i po opowiedzeniu jej historii pierścienia sułtanki Hürrem rozkazała zabić Kösem. Konkubinę Ahmeda I uratował jednak Bülbül Aga (Safiye nigdy się o tym nie dowiedziała). W końcu wyprowadzała Mustafę na koronację. Właśnie wtedy do pałacu zajechał sułtan Ahmed. Przerażona Safiye uciekła do komnaty władcy, gdzie dosypała sobie trucizny. Ahmed ją jednak uratował mówiąc, że śmierć będzie dla niej wybawieniem, po czym wtrącił ją do pałacowych lochów.
Uwięzienie w wieży[]
Niebawem Ahmed rozkazał przewieźć Safiye z pałacowych lochów do lochów w wieży Leandra. Tam sułtanka miała być uwięziona. Została ona pozbawiona wszelkich koron, kolczyków, pierścienia sułtanki Hürrem i Nurbanu oraz ubrań sułtanki. Pozostałą w łachmanach. Początkowo kontaktowała się z Nasuhem Paszą poprzez liściki przemycane w chlebie. Niebawem sułtan Ahmed wyznaczył na jej strażnika Iskendera Agę (zaginionego syna Safiye, nikt jednak o tym nie wiedział, nawet książę i sułtanka). To właśnie on odkrył liściki i oświadczył., że kobieta od teraz będzie miała krojony chleb. Był też jej pośrednikiem w kontaktach ze światem zewnętrznym. Niebawem do stolicy przybyła córka Safiye, Hümaşah. Za zgodą sułtana(Ahmed wyraził ją tylko ze względu na Hümaşah) Hümaşah mogła odwiedzać matkę. Safiye i Hümaşah uknuły intrygę. Hümaşah po śmierci sułtanki Handan wysłała Ahmeda do Edirne, a potem wiedząc, że mimo jej zakazu Kosem opuści pałac, zabroniła jej tego. Kosem pojechała do Edirne, po drodze została jednak porwana. Sułtan podejrzewał Safiye, ona jednak się wyparła i nie stawiając żadnych warunków(wiedziała, że Ahmed ją sam uwolni) zaproponowała swoją pomoc. Skontaktowała się ze swoimi ludźmi i w ten sposób ,,dzięki jej'' Kosem została odnaleziona, a Safiye wyszła z wieży. Ahmed przeniósł ją do Starego Pałacu, Safiye nadal jednak pozostałą w zamknięciu, albowiem nie mogła go opuszczać. Odzyskała swoje korony, pierścień oraz strój sułtanki.
Uwięzienie w Starym Pałacu[]
Zaraz po wyjściu z wieży Leandra, Safiye dowiedziała się, że Iskender jest jej synem. Wobec tego poprosiła go, by ten odwiedzał ją od czasu do czasu. Iskender się zgodził. Niebawem za sprawą groźby Kosem Safiye została stracona przez Nasuha Paszę który zdradził jej ludzi oraz lokalizację drugiego tajnego skarbca Safiye. Przez następne lata Safiye żyła w zamknięciu. Od czasu do czasu odwiedzał ją Iskender. Kiedy sułtanka chciała wyjść, mogła to robić tylko na krótko, bo inaczej jej zniknięcie byłoby zauważone. W takim przypadkach Bülbül Aga odsyłał wiernego Kosem Gurbuza Agę, a resztę strażników przekupywał. Pewnego razu Safiye rozkazała porwać kobietę, którą Hümaşah miała podarować sułtanowi, by ta ją otruła (Hümaşah nie wiedziała o truciźnie, ona chciała tylko użyć Yasemin by odtrącił uwagę sułtana od Kosem). Była ona rodzoną siostrą Kosem. Babka sułtana podesłała ją sułtanowi. Wiedziała, że jeśli Kosem uzna ją za winną, zabije ją. I tak też się stało. Kosem zabiła Yasemin, a potem Safiye powiedziała jej, że zabiła własną siostrę. Później na rozkaz Kosem Iskender chciał zabić Safiye, nie potrafił jednak, bo to była Sułtanka Valide. Wtedy też dowiedział się, że jest jej synem. Niestety prawdę poznali też Kosem i sułtan Ahmed. Safiye spróbowała pomóc Iskenderowi uciec, a gdy się nie udało przyszła pod pałac Topkapi i czekała całą noc, by sułtan do niej wyszedł. Zadeklarowała się, że będzie stać, aż Ahmed tego nie zrobi. Jej wnuk wyszedł, a wtedy Safiye błagała go o oszczędzenie Iskendera ofiarując swoje życie. Ahmed się jednak nie zgodził i próbował zabić Iskendera, a jego rzeczy wysłał Safiye. Sułtanka nie wiedząc, że Iskender żyje była pogrążona w żałobie i obwiniała o wszystko Hümaşah.
Próba przejęcia władzy z Iskenderem[]
Po śmierci sułtana Ahmeda Kosem została wygnana do Starego Pałacu, a areszt domowy Safiye się zakończył. Sułtanka poprosiła nową Valide Sultan Halime o zgodę na przeniesienie ciała Iskendera do mauzoleum. Ona się jednak nie zgodziła, a zdesperowana Safiye postanowiła zrobić co chciała nielegalnie. Rozkazała odkopać grób syna, który okazał się pusty. Wtedy Safiye i Hümaşah dowiedziały się od Zulfikara, że Iskender żyje. Sułtanka szybko odnalazła syna i ukryła go, stosując wszelkie środki ostrożności. Również próbowała posadzić go na tronie. Niebawem przyszła do niej Halime z wyjątkową ofertą - chciała, by jej Mustafa pozostał jedynym męskim członkiem dynastii Osmanów, poprosiła więc Safiye by zatrzymała Kosem. Dałoby jej to czas na zabicie książąt. Safiye zauważyła okazję. Halime myślała, że wykorzystuje Safiye, w rzeczywistości to Safiye wykorzystywała Halime. Zamknęła Kosem, tak jak mówiła Halime. Wtedy Halime zabiłaby jej książąt i na drodze Iskendera do władzy zostałby już tylko Mustafa. Safiye zamierzała się pozbyć go później i tak Iskender doszedłby do władzy. Plan się jednak nie powiódł, gdyż Humasah chciała posadzić na tronie Iskendera bez przelewu krwi. Niebawem Safiye doniosła już Sułtanowi Osmanowi o tym, że Kosem potajemnie zbiera Radę Divanu, a potem uknuła intrygę - wysłała księciu Mehmedowi wiadomość w imieniu jego matki, Kosem, że sułtan Osman chce go zabić. Zgodnie z jej planem Mehmed uciekł z pałacu i pod naciskiem matki powrócił do brata. Za ucieczkę został stracony. Niebawem, gdy Halime dowiedziała się, że Iskender żyje, jej córka sułtanka Dilbura porwała Safiye i zażądała powiedzenia, gdzie jest Iskender grożąc śmiercią. Ta jednak nie wydała swojego syna, a przed śmiercią Safiye uratował Zülfikar. Kobieta powierzyła mu Iskendera i wtedy okazało się, że to była tylko gra Kosem, by zabić Iskendera.
Śmierć[]
Po śmierci Iskendera sułtanka Safiye byłą zdesperowana. Poszła do Hümaşah, by dowiedzieć się prawdy, a gdy ta wszystko z żalem potwierdziła, Safiye uznała, że przegrała i wszystko skończone. Później poszła do komnaty Valide Sultan i tam czekała na Kösem. Sułtanka Kösem przyszła i kobiety zaczęły rozmawiać. Wcześniej Safiye wypiła śmiertelną truciznę. Już pod jej działaniem przyznała Kosem zwycięstwa i umierając powiedziała Kösem że opowiedziała już jej kiedyś historię pierścienia sułtanki Hürrem i Nurbanu i że prawo do jego noszenia mają tylko zasłużeni. Tak właśnie Safiye podarowała Kosem pierścień. Gdy do komnaty wpadł Bülbül Aga, sułtanka Safiye wyzwoliła go, a potem umarła. Safiye przeżyła ok. 70 lat.
W historii[]
Urodziła się ok. 1550 roku. Dawniej popularnością cieszyła się teza, iż miała na imię Sofia, urodziła się na wyspie Korfu pod weneckim panowaniem i podobnie jak jej teściowa - sułtanka Nurbanu - pochodziła z rodu Baffo, jednakże współcześni badacze skłaniają się ku innej tezie, że była Albanką ze wsi Rezi w górach Dukagjini.
W 1563 została podarowana księciu Muradowi przez sułtankę Mihrimah. Utrzymywała złe relacje ze swoją teściową - Nurbanu. W 1566 urodziła Mehmeda - przyszłego władcę. Przypisuje jej się również wiele innych dzieci Murada: Selima, Mahmuda, Ayse, Fatmę, Mihrimah, a także Fahriye i Hümaşah, które w serialu zostały przedstawione bardziej w formie postaci fikcyjnych. Wątpliwe jest, aby była matką księcia Yahyi.
Podobnie jak w serialu prowadziła konflikt z sułtanką Halime, przyczyniła się do śmierci księcia Mahmuda, prowadziła korespodencję z europejskimi władcami. Nie chciała trafić do starego pałacu i próbowała wywrzeć presję na Ahmedzie, aby zmienił zdanie. Nic jednak nie wiadomo jakoby prowadziła konflikt z sułtanką Kösem, chociaż w serialu jest to ważny wątek.
Zmarła pomiędzy 1618 a 1621 rokiem. Podejrzewa się przyczyny naturalne, chorobę, czy nawet otrucie, lecz nie samobójstwo.
Ciekawostki[]
- Safiye czasami mówi o sobie w liczbie mnogiej, podrabiając tym samym manierę z dworów europejskich.
- Jej ulubionym napojem jest kawa.
- Miała kotkę o imieniu Elizabeth, która była prezentem od syna.
- Safiye jest jedyną osobą, która wystąpiła w ,,Wspaniałym Stuleciu" i w ,,Wspaniałym Stuleciu: Sułtanka Kösem"
- Doprowadziła do śmierci własnych wnuków: księcia Mahmuda i sułtana Ahmeda I.
- Wywierała duży wpływ na syna Sułtana Mehmeda III.
- Safiye z pogardą nazywała swoją synową Handan ''haseki z pieprzykiem''.
- W serialu była czarnym charakterem.
Przypisy[]
- ↑ W serialu zostało przyjęte, że Safiye była Albanką jednak udawała Wenecjankę by zrobić na złość teściowej